Quặng sắt là gì? Phân loại và vai trò của quặng sắt hiện nay

Tháng bảy 3, 2024

Quặng sắt là một trong những nguồn tài nguyên khoáng sản quan trọng nhất của trái đất, đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu. Với khả năng chuyển đổi thành thép, một vật liệu thiết yếu trong nhiều ngành công nghiệp và xây dựng, quặng sắt không chỉ thúc đẩy sự phát triển của cơ sở hạ tầng mà còn góp phần vào tiến bộ công nghệ và sản xuất. Việc khai thác và sử dụng quặng sắt một cách hợp lý và bền vững đang trở thành nhiệm vụ cấp bách, nhằm đảm bảo nguồn cung lâu dài và bảo vệ môi trường.

Quặng sắt là gì?

Quặng sắt được biết đến là các loại đất đá chứa các khoáng chất quý như kim loại hoặc đá quý. Chúng được khai thác từ các mỏ khoáng sản dưới lòng đất và chế biến để sử dụng. Thông qua một số phương pháp, người ta có thể tách sắt ra khỏi đá và khoáng vật.

 

Thông tin chi tiết về quặng sắt
Thông tin chi tiết về quặng sắt

Thông thường, quặng sắt được tìm thấy dưới dạng magnetite và hematite. Ngoài ra, còn có các loại goethite, limonite và siderite. Phần lớn quặng sắt sau khi khai thác (98%) được sử dụng trong sản xuất gang thép. Chi phí khai thác quặng sắt rất lớn và phụ thuộc vào mức độ tập trung khoáng vật như kim loại và đá quý.

Quặng sắt thường được tìm thấy dưới dạng oxit, sunfua, silicat hoặc kim loại tự sinh như đồng. Để sử dụng, người ta phải tiến hành chiết xuất sắt từ quặng. Sau khi loại bỏ tạp chất và đất đá, kim loại sắt được thu hồi để phục vụ ngành công nghiệp sản xuất thép.

Các loại quặng sắt phổ biến hiện nay

Các quặng sắt tồn tại dưới nhiều dạng khác nhau, phổ biến nhất bao gồm:

 

Các loại quặng sắt được khai thác phổ biến trên thị trường
Các loại quặng sắt được khai thác phổ biến trên thị trường

Quặng sắt Magnetite

Quặng Magnetite còn được gọi là quặng sắt có từ, có công thức hóa học Fe3O4. Mặc dù hàm lượng sắt trong Magnetite thấp hơn nhiều so với Hematite, nhưng quặng này lại dễ dàng chiết tách khỏi tạp chất nhờ tính từ. Kim loại sắt được trích xuất từ quặng Magnetite thường có hàm lượng tạp chất rất thấp.

Quặng Magnetite được khai thác rộng rãi trên khắp thế giới, với trữ lượng lớn tập trung chủ yếu ở Mỹ và khu vực phía Đông Canada.

Quặng sắt Hematite

Quặng Hematite có công thức hóa học Fe2O3, chứa hàm lượng sắt rất cao, lên tới 70%. Tên “Hematite” bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp có nghĩa là “máu” do màu đỏ đặc trưng của nó. Quặng Hematite được khai thác và xuất khẩu rộng rãi tới nhiều quốc gia lớn trên thế giới.

Các khu vực tập trung nhiều quặng sắt Hematite nhất bao gồm Úc, Brazil và một số quốc gia tại châu Á.

Một số loại quặng sắt khác

Ngoài quặng Hematite và Magnetite, còn có một số loại quặng sắt khác được khai thác như:

  • Quặng Limonite: Là hợp chất của hydroxit sắt với SiO2 và các khoáng chất khác. Limonite là quặng sắt chứa nước, với thành phần chủ yếu là sắt oxyhydroxide. Màu sắc của limonite thường là màu nâu hoặc nâu đen.
  • Quặng Goethite (FeOOH): Goethite là quặng sắt chứa sắt, oxy và hydroxide. Nó thường xuất hiện dưới dạng mảnh vụn và có màu nâu vàng đến nâu đen.
  • Quặng Siderite (FeCO3): Siderite là quặng sắt chứa cacbonat, thường có màu nâu, nâu đỏ hoặc nâu đen.

Các loại quặng sắt này được sử dụng làm nguồn nguyên liệu cho sản xuất thép thông qua các quy trình luyện kim và chế biến khác.

Quặng sắt dùng để làm gì trong đời sống?

Quặng sắt đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống con người, chủ yếu được sử dụng để sản xuất thép, một vật liệu thiết yếu trong nhiều ngành công nghiệp và đời sống. Dưới đây là một số ứng dụng cụ thể của quặng sắt:

 

Quặng sắt khai thác được ứng dụng vào nhiều lĩnh khác nhau
Quặng sắt khai thác được ứng dụng vào nhiều lĩnh khác nhau

Ngành xây dựng:

  • Thép xây dựng: Dùng làm cốt thép cho bê tông, kết cấu khung nhà, dầm, sàn, cầu cống, đường sá,…
  • Tôn mạ kẽm: Dùng làm mái nhà, lợp tôn, cửa cuốn, cửa sổ, hàng rào,…
  • Tôn la thép: Dùng làm cửa sổ, cửa đi, lan can,…
  • Lõi máy biến áp: Thép silic được sử dụng để chế tạo lõi máy biến áp. Thép silic có khả năng dẫn từ cao và tổn hao điện thấp, giúp máy biến áp hoạt động hiệu quả và tiết kiệm năng lượng.

Ngành chế tạo:

  • Máy móc, thiết bị: Dùng chế tạo động cơ, máy móc, thiết bị công nghiệp, phụ tùng ô tô, xe máy,…
  • Dụng cụ cầm tay: Dùng chế tạo búa, kìm, cờ lê, dao, kéo,…
  • Vỏ hộp kim loại: Dùng làm vỏ hộp thực phẩm, đồ uống, sơn, dầu nhớt,…

Ngành giao thông vận tải:

  • Ô tô, xe máy: Dùng làm khung xe, động cơ, vỏ xe,…
  • Tàu thuyền: Dùng để đóng tàu thuyền, sà lan, cầu cảng,…
  • Đường ray xe lửa: Dùng làm đường ray, tà vẹt,…

Ngành công nghiệp nặng:

  • Máy móc công nghiệp: Dùng chế tạo máy móc công nghiệp nặng như máy xúc, máy ủi, máy khoan,…
  • Giàn khoan: Dùng làm giàn khoan dầu khí, giàn khoan nước ngầm,…
  • Vũ khí: Dùng để sản xuất vũ khí, trang thiết bị quân sự.

Các ngành khác:

  • Nông nghiệp: Dùng chế tạo dụng cụ cày bừa, máy móc nông nghiệp,…
  • Y tế: Dùng làm dụng cụ phẫu thuật, kim loại nha khoa,…
  • Gia dụng: Dùng làm nồi, chảo, dao kéo, bàn ghế,…

Ngoài ra, quặng sắt còn được sử dụng để sản xuất gang, phôi thép, thép không gỉ, hợp kim sắt,… và nhiều sản phẩm khác phục vụ cho đời sống con người.

Có thể nói, quặng sắt là một nguồn tài nguyên vô cùng quý giá và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế và đời sống xã hội. Việc khai thác và sử dụng quặng sắt một cách hợp lý và hiệu quả là cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững.

Những mỏ quặng sắt khai thác chính ở Việt Nam (liệt kê) 

Việt Nam được thiên nhiên ưu ái, ban tặng cho nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào, trong đó quặng sắt là một điểm sáng nổi bật. Theo số liệu thống kê của Hiệp hội Thép Việt Nam, trên dải đất hình chữ S đã tìm thấy tổng cộng 216 mỏ quặng sắt, hứa hẹn tiềm năng khai thác to lớn lên đến 1,2 tỷ tấn. Trong số này, 762 triệu tấn đã được thăm dò và sẵn sàng cho việc khai thác.

 

Một số mỏ quặng sắt phổ biến được khai thác hiện nay
Một số mỏ quặng sắt phổ biến được khai thác hiện nay

Điểm đặc biệt là 13 mỏ trong tổng số 216 mỏ quặng sắt sở hữu trữ lượng khai thác “khổng lồ”, vượt qua con số 1 triệu tấn mỗi mỏ. Nổi bật phải kể đến:

  • Mỏ quặng sắt Thạch Khê (Hà Tĩnh): “Ông vua” trong các mỏ quặng sắt Việt Nam với trữ lượng dồi dào.
  • Mỏ quặng sắt Trại Cau (Thái Nguyên): Góp phần quan trọng vào nguồn cung quặng sắt cho ngành thép khu vực.
  • Mỏ quặng sắt Tiến Bộ (Thái Nguyên): Nổi tiếng với chất lượng quặng sắt cao, đáp ứng nhu cầu sản xuất thép chất lượng.
  • Mỏ quặng sắt Ngườm Cháng (Cao Bằng): Mỏ quặng tiềm năng với trữ lượng lớn, hứa hẹn khai thác trong tương lai.
  • Mỏ quặng sắt Nà Lũng (Cao Bằng): Góp phần vào chuỗi cung ứng quặng sắt cho khu vực phía Bắc.
  • Mỏ quặng sắt Quý Xa (Cao Bằng): Mỏ quặng được đánh giá cao về trữ lượng và chất lượng quặng.

Sự phong phú của các mỏ quặng sắt chính là nền tảng vững chắc cho sự phát triển của ngành công nghiệp thép Việt Nam. Nhờ nguồn nguyên liệu dồi dào và chất lượng tốt, thép Việt Nam đã khẳng định được vị thế trên thị trường quốc tế, xuất khẩu sang nhiều quốc gia trên thế giới.

Quặng sắt không chỉ là nền tảng của ngành công nghiệp thép mà còn là nguồn tài nguyên quý giá góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế và xã hội. Với vai trò thiết yếu trong nhiều lĩnh vực, từ xây dựng, chế tạo, giao thông vận tải đến công nghiệp nặng và đời sống hàng ngày, quặng sắt đã và đang khẳng định tầm quan trọng của mình vào đời sống. Việc khai thác và sử dụng quặng sắt một cách hiệu quả và bền vững là nhiệm vụ cần thiết, nhằm đảm bảo sự phát triển ổn định và bảo vệ môi trường cho các thế hệ tương lai.

Đánh giá bài viết
Nguyễn Thành Công
Latest posts by Nguyễn Thành Công (see all)

Bài viết liên quan

Xem tất cả

Contact Me on Zalo
0966.757.168